ΕΠΟΥΛΩΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΛΥΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΪΤΗ

Ο Hunter Doherty «Patch» Adams, γιατρός, κοινωνικός ακτιβιστής και συγγραφέας, είπε κάποτε «το χιούμορ είναι το αντίδοτο για τα πάντα».

Το χιούμορ όντως βοηθά τους ανθρώπους να χαλαρώσουν και να ανοίξουν την καρδιά τους. Νιώθουν μια βαθύτερη σύνδεση, κάτι που συμβάλει στο να καταλαβαίνουν καλύτερα ο ένας τον άλλον και να μιλάνε για διάφορα ζητήματα με μεγαλύτερη άνεση και κατανόηση. Όλο αυτό γίνεται ιδιαίτερα σημαντικό όταν πρόκειται για ευαίσθητα θέματα, που δεν είναι πάντα εύκολο να συζητηθούν σε μία κοινότητα, όπως είναι η λύσσα.

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΣΑ ΜΕ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚ

Για να ξεκινήσει η συζήτηση για το «δύσκολο» αυτό θέμα στην Αϊτή, χρησιμοποιήθηκε ένα βιβλίο κόμικ με ήρωα τον Ti-Joël που βοηθάει τα παιδιά να καταλάβουν τι είναι η λύσσα, για ποιον λόγο είναι απειλητική για τα ζωάκια και για τον άνθρωπο αλλά και πώς να περιποιούνται και να φροντίζουν σωστά τις πληγές από δάγκωμα ζώων. Μπορεί να φαίνεται παράξενο που έχει επιλεγεί ένας ήρωας από βιβλίο κόμικ για να επωμιστεί το βάρος ενός τέτοιου σοβαρού ζητήματος, αλλά ο Ti-Joël στην Αϊτή είναι κάτι σαν σούπερ σταρ για τα παιδιά και τους ενήλικες!

Ο Ti-Joël είναι το δημιούργημα των αδερφών Jud-Alix και John Francois του στούντιο παραγωγής Ayitikomik. Το 2011 σημείωσε μεγάλη επιτυχία όταν η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) χρησιμοποίησε τον Ti-Joël για να μάθει στους Αϊτινούς πώς να καταπολεμούν τη χολέρα μετά τον σεισμό. Οι Αϊτινοί επεφύλαξαν θερμή υποδοχή στον Ti-Joël και ενστερνίστηκαν το μήνυμά του. Η σύνδεση που δημιούργησε με τον λαό της Αϊτής ήταν βαθιά, γιατί μιλούσε  τη γλώσσα τους, πολιτισμικά αλλά και κυριολεκτικά, αφού ο Ti-Joël μιλάει την αϊτινή κρεολή αντί για τη γαλλική που είναι η επίσημη γλώσσα που χρησιμοποιείται στα σχολεία στην Αϊτή.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΛΥΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΪΤΗ

Η Αϊτή είναι από τις λίγες χώρες της αμερικανικής ηπείρου που εξακολουθεί να έχει πρόβλημα με τη λύσσα. Έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από λύσσα σε ολόκληρο το δυτικό ημισφαίριο. Παρόλο που ο υπολογισμός του αριθμού θυμάτων δεν μπορεί να είναι απολύτως ακριβής, περίπου δύο άνθρωποι πεθαίνουν την εβδομάδα από λύσσα.

Η λύσσα μπορεί να εξαλειφθεί οπουδήποτε στον κόσμο με το σχετικό εμβόλιο και με τα εκπαιδευτικά προγράμματα καταπολέμησης της νόσου. Σύμφωνα με την ιατρική κοινότητα που επιλαμβάνεται του θέματος, η μεγάλη πρόκληση για την καταπολέμηση της νόσου στην Αϊτή είναι να καταφέρουμε τους κατοίκους της χώρας να κάνουν τρία πράγματα.

Πρώτον, να εμβολιάζουν τους σκύλους τους. Δεύτερον, να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα της λύσσας και τα σημάδια εμφάνισης της νόσου στα ζώα και στους ανθρώπους που τους έχει δαγκώσει ένας μολυσμένος σκύλος. Και τρίτον, να λαμβάνουν οι άνθρωποι άμεσα την ενδεδειγμένη θεραπεία για τη λύσσα μετά από δάγκωμα σκύλου αλλά και να μεριμνούν για τη σωστή θεραπεία των ζώων που έχουν μολυνθεί.

Όλα αυτά μοιάζουν αρκετά απλά σε έναν κόσμο όπου γνωρίζουμε ότι η λύσσα είναι μια θανατηφόρος ασθένεια που όμως προλαμβάνεται. Αλλά σε εκείνο το σημείο του κόσμου το πρόβλημα είναι έντονο γιατί ο πληθυσμός της Αϊτής δεν γνωρίζει καν ότι υπάρχει η συγκεκριμένη νόσος. Εκεί δεν συσχετίζεται το δάγκωμα του σκύλου ως αιτία εμφάνισης των συμπτωμάτων της λύσσας, που μοιάζουν με τα συμπτώματα της γρίπης, και τα οποία ενδέχεται να εμφανιστούν ακόμα και εβδομάδες μετά το δάγκωμα.

Πολλοί Αϊτινοί πιστεύουν ότι όσοι μολύνονται από λύσσα είναι έρμαια μιας κατάρας. Στρέφονται στην πρωταρχική θρησκεία τους, το βουντού, προκειμένου να βρουν μια εξήγηση για τα σοβαρά νευρολογικά συμπτώματα που εμφανίζονται μετά τη μόλυνση.

Είναι εξίσου σημαντικό να κατανοήσουμε ότι στην κουλτούρα των Αϊτινών οι σκύλοι δεν θεωρούνται ζώα συντροφιάς αλλά είναι περισσότερο φύλακες, οπότε πρακτικά η «αξία» τους δεν δικαιολογεί την παροχή φροντίδας υψηλού επιπέδου. Τα παιδιά, ωστόσο, αγαπούν τους σκύλους τους και χαίρονται να περνούν χρόνο μαζί τους και να τους φροντίζουν.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ TI-JOËL ΣΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΣΑ

Με στόχο την καλύτερη ενημέρωση και εγρήγορση για τη νόσο, στην MSD Animal Health ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε με το κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων και τη χριστιανική κτηνιατρική αποστολή σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών στα σχολεία. Το πρόγραμμα δημιουργήθηκε με σκοπό να μοιράσει ένα βιβλίο κόμικ για τη λύσσα με πρωταγωνιστή τον Ti-Joël γραμμένο στα κρεολικά, ώστε να ανοίξει έτσι τη συζήτηση με τα παιδιά για να μάθουν πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε και να συμπεριφερόμαστε στους σκύλους με αγάπη και σεβασμό.

Το κόμικ παρουσιάζει μια ιστορία όπου ένας λυσσασμένος σκύλος δαγκώνει τον Ti-Joël. Ο Ti-Joël μαθαίνει πώς να καθαρίζει την πληγή από το δάγκωμα. Όσο προχωράει η ιστορία, ο Ti-Joël μαθαίνει σιγά σιγά να καταλαβαίνει τη γλώσσα του σώματος και τη συμπεριφορά του σκύλου. Μαθαίνει επίσης πώς να τα πηγαίνει καλά με τους σκύλους. Μέσα από την ιστορία αυτή τα παιδιά μαθαίνουν πώς θα αποφύγουν το δάγκωμα ενός σκύλου, μαθαίνοντας τη «γλώσσα» του αλλά και ότι οι πληγές από το δάγκωμα σκύλου χρειάζονται ειδική φροντίδα.

Μέχρι τώρα, έχουν διανεμηθεί 5.000 βιβλία κόμικ σε σχολεία στην Αϊτή και επίσης έχουν διοργανωθεί μαθήματα φροντίδας των σκύλων. Καθώς τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα για τους σκύλους, καθώς μαθαίνουν να μην τους φοβούνται και πώς να ζουν μαζί τους, βελτιώνεται η ευζωία των ζώων αλλά και η ευημερία των ανθρώπων.

«Τα παιδιά χαίρονται πολύ όταν παίρνουν τα βιβλία κόμικ και τους αρέσει να μιλούν για τους σκύλους. Τα μάτια τους λάμπουν όταν αρχίζουν να καταλαβαίνουν πόσο απλό είναι να φροντίζουμε τα ζώα με τα δωρεάν εμβόλια για τη λύσσα που καταφθάνουν στην πόλη. Τους αρέσει επίσης πολύ να μεταφέρουν αυτά τα μηνύματα στο σπίτι και στην οικογένειά τους. Αγαπούν τα σκυλιά τους και καμαρώνουν να τα φροντίζουν», σχολιάζει ο Kelly Crowdis, Team Lead, κτηνίατρος, της χριστιανικής κτηνιατρικής αποστολής στην Αϊτή.

Στην Αϊτή τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει διάφορες εκστρατείες εμβολιασμού κατά της λύσσας αλλά πρέπει να γίνουν περαιτέρω βήματα για να εξασφαλίσουμε ότι η βοήθεια που έχει δοθεί μέχρι τώρα δεν θα μείνει ανεκμετάλλευτη. Στην ουσία, το βαθύτερο ζήτημα είναι να αναπτυχθεί μία σχετική παιδεία, να ενημερωθούν οι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες  χώρες όπως είναι η Αϊτή για τη λύσσα, και κυρίως να «εκπαιδευτούν» πάνω σε αυτό τα παιδιά.

Είναι δύσκολο να αλλάξουμε τις συνήθειες των ενηλίκων. Άλλωστε το λέει και η φράση: «Δεν αλλάζει συνήθειες ο άνθρωπος». Αλλά τα παιδιά έχουν τα αφτιά τους ανοιχτά, μαθαίνουν και εξελίσσονται. Και σε όλον τον κόσμο τα παιδιά έχουν το ταλέντο να επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο συμπεριφοράς των γονιών τους.